బాధిత దేశాల జాబితాలోని తొలి రెండు స్థానాల్లో ఉన్న అమెరికా, చైనాలు సైబర్ భద్రత విషయంలో భారత్‌ కంటే చాలా ముందు సంఖ్యలో ఉంది. ప్రత్యర్థులను నిర్వీర్యం చేసేలా ఈ దేశాలు ఏర్పాట్లు చేసుకోవడం జరిగింది. ఈ సైబర్ దొంగతనాలను అరికట్టాలని అన్ని దేశాలు చూస్తున్న ఏదో ఒక విధంగా హ్యాగింగ్ చేయడం మొదలు పెట్టాయి. అమెరికాలో 36 రాష్ట్రాలకు జరిగినగవర్నర్‌ ఎన్నికల్లో 2018లో యూఎస్‌ సైబర్ కమాండ్‌ ముందు జాగ్రత్తగా ఉండాలిఅనేచర్యగా రష్యాలోని సెయింట్‌ పీటర్స్‌ బర్గ్‌లోని ‘ఇంటర్నెట్‌ రీసెర్చ్‌ ఏజెన్సీ’కి చెందిన అనేక రకాల సంస్థలు ఉన్నాయి. ఇక అంతర్జాల సేవలు నిలిపివేసింది. ఆ ఘటన అంతర్జాలంపై అమెరికాకు ఉన్న తిరుగులేని ఆధిపత్యాన్ని వెల్లడించడం జరిగింది.
మరో పక్క చంద్రయాన్‌-2 ప్రయోగ సమయంలో కూడా ‘డిట్రాక్‌’ దాడి జరగవచ్చనే అనుమానంతో పలు హెచ్చరికలను భారత అంతరిక్ష పరిశోధన సంస్థ (ఇస్రో) సైతం ఇటీవల రావడం జరిగింది. కుడంకులం అణువిద్యుత్‌ సంస్థ కేంద్ర పాలన విభాగ సమాచార వ్యవస్థపై ‘హ్యాకర్లు’ దాడి చేసినట్లు ప్రముఖ సైబర్ నిపుణుడు పుఖ్రాజ్‌ సింగ్‌ చేసిన వార్తట్వీట్‌ దేశవ్యాప్త సంచలనం సృష్టించడం జరిగింది.
ఒక్క సెప్టెంబరులోనే ఆ సైబర్ దాడి చోటుచేసుకున్న విషయం జాతీయ సైబర్ భద్రతా సమన్వయకర్త లెఫ్టినెంట్‌ జనరల్‌ రాజేష్‌ పంత్ మొదటిసారిగా గుర్తించడం జరిగింది. సామాజిక మాధ్యమాల్లో ఆ వార్త కార్చిచ్చులా వ్యాపించడంతో అటువంటిదేమీ లేదు అని వెల్లడించారు. అక్టోబరు 29న బుకాయించిన ‘కుడంకులం’ అధికారులు - ఆ తరవాత 24 గంటల్లోనే మాటమార్చి దాడి జరిగినట్లు ఒప్పు కోవడం జరిగింది.
పొంచి ఉన్న సైబర్ ర్ ముప్పునుంచి భద్రత వ్యవస్థలకు అన్నింటికి రక్షణ కల్పించేందుకు రష్యా వంటి దేశాలు చేస్తున్న ప్రయత్నాల నుంచి ఇంత వరకు భారత్‌ ఎటువంటి పాఠాలు నేర్చుకున్నట్లు లేదు అని బాగా కలిపిస్తుంది. మన కీలక వ్యవస్థలు ‘ఎయిర్‌గ్యాప్‌’ స్థితిలో ఉండటంతో సైబర్ దాడికి అవకాశం ఉండదని ఉన్నత అధికారులు తెలియ చేస్తున్నారు.
