
NSS 2022 ప్రధాన అంశాలు:
వివాహ వయస్సు & పెళ్లికాని యువత:
దేశవ్యాప్తంగా: యుక్తవయస్కులలో 51.1% మంది పెళ్లికానివారు. పురుషులు 56.3%, మహిళలు 45.7%. ఆధునిక జీవనశైలి, ఉన్నత విద్య, ఉద్యోగాలపై దృష్టి వల్ల వివాహాలు ఆలస్యమవుతున్నాయి, ఇది జనాభా పెరుగుదల రేటుపై ప్రభావం చూపుతోంది.
తెలుగు రాష్ట్రాలు:
తెలంగాణ: 47.5% పెళ్లికానివారు.
ఆంధ్రప్రదేశ్: 43.7% పెళ్లికానివారు.
రెండు రాష్ట్రాలు జాతీయ సగటు కంటే తక్కువ, కానీ వివాహ ఆలస్యం స్పష్టంగా కనిపిస్తోంది.
బాల వివాహాలు:
దేశవ్యాప్తంగా 18 ఏళ్ల కంటే తక్కువ వయస్సు గల యువతులలో 2.3% మందికి పెళ్లయింది. పశ్చిమ బెంగాల్ 6.3%తో మొదటి స్థానంలో ఉంది. తెలంగాణ (1.6%), ఆంధ్రప్రదేశ్ (1.7%) తక్కువ రేటుతో ఉన్నాయి, ఇది విద్య, అవగాహన పెరుగుదల వల్ల సాధ్యమైంది.
విడాకులు & విడిపోయినవారు:
దేశంలో 3.3% మంది విడాకులు తీసుకున్నవారు లేదా విడిపోయినవారు. జీవిత భాగస్వామిని కోల్పోయినవారు కూడా పెరుగుతున్నారు, ఇది కుటుంబ వ్యవస్థలో మార్పులను సూచిస్తోంది.
శ్రామిక జనాభా:
15–59 ఏళ్ల వయస్సు గలవారిలో తెలంగాణలో 70.4%, ఆంధ్రప్రదేశ్లో 70.2% శ్రామికులుగా ఉన్నారు, ఇది ఆర్థికంగా చురుకైన జనాభాను సూచిస్తుంది.
జనాభా నిర్మాణ మార్పులు:
బాలల జనాభా: 1971లో 14 ఏళ్ల లోపు బాలలు 41.2% ఉండగా, 2022 నాటికి 24.7%కి తగ్గింది.
యువ & మధ్యవయస్కులు: 15–59 ఏళ్ల వారి శాతం 53.4% నుండి 66.3%కి పెరిగింది.
వృద్ధులు: 60 ఏళ్ల పైబడినవారు 9%, 65 ఏళ్ల పైబడినవారు 5.9%. ఆంధ్రప్రదేశ్లో 10.1% (6వ స్థానం), తెలంగాణలో 8.8% (12వ స్థానం).
0–4 ఏళ్ల బాలలు: బిహార్ 11.4%తో మొదటి స్థానంలో ఉంది. తెలంగాణలో 6.5%, ఆంధ్రప్రదేశ్లో 6.4%.
ప్రభావం:ఈ ధోరణులు జీవన విధానాలు, జనాభా మార్పులను సూచిస్తాయి. పాలకులు, విద్యావేత్తలు, ఆరోగ్య, సంక్షేమ రంగాలు ఈ అంశాలను దృష్టిలో పెట్టుకోవాలి.